Hoe vaak moet ik het water in mijn zoetwater aquarium verversen?

• Geplaatst op 28 Mei 2023
• Door Indy de Jong
• 0

Elk aquarium heeft zo nu en dan schoon, vers water nodig. Sommigen doen dit elke dag of week, terwijl anderen het wel eens vergeten en het een keer per twee weken, of zelfs een keer per maand doen. Wat is nu het beste om te doen?

De officiële richtlijn is om het water in uw aquarium elke 7 tot 14 dagen te verversen voor 20%. Afhankelijk van het vissenbestand zou u meer of minder moeten verversen. Met genoeg planten en filtratie kunt u het uitstellen tot elke 14 dagen.

Hoe vaak verversen jullie het aquariumwater?

Wij kunnen natuurlijk wel zeggen hoe vaak wij het aquariumwater verversen, maar u begrijpt wellicht ook wel dat het wel heel raar zou zijn als wij ons niet aan ons eigen advies houden. Het is daarom interessanter om te kijken hoe vaak het aquariumwater nou in de praktijk door mensen wordt ververst. Dus wij gingen naar een online aquariumgroep op Facebook, stelden de vraag, en binnen enkele uren hadden wij al ruim 600 liefhebbers die onze vraag beantwoord hadden.

Bij het bekijken van de resultaten viel ons een aantal dingen op.

Zoals je ook ziet in de onderstaande taartverdeling, maakt 45 procent van de stemmers zich aan de richtlijn om elke week het aquarium schoon te maken, waarvan nog eens 19 procent het aquarium elke 14 dagen schoonmaakt. Zo’n 64 procent van de stemmers maakt het aquarium dus volgens de officiële richtlijnen schoon. Dat is hartstikke mooi!

Wat ook opvalt, is dat 21 procent van de stemmers het aquariumwater eens per maand ververst. Dat deed ik vroeger ook, omdat ik het vergat of er geen zin in had, en achteraf snap ik nu waarom vissen er problemen in hadden. Het kán trouwens wel voldoende zijn om het eens per maand te doen, mits er genoeg planten in staan en er genoeg gefiltreerd wordt.

Wellicht ook een leuke: 6 procent van de respondenten gaf aan dat ze het aquarium schoonmaken wanneer het nodig is.

Dat is natuurlijk een ambigu antwoord, want wanneer is het nou precies nodig? Of misschien nog een betere vraag om te beginnen: waarom doen we het eigenlijk?

Waarom aquariumwater verversen?

Gelukkig helpt het antwoord op de vraag waarom we überhaupt aquariumwater verversen ook om de vraag te beantwoorden wanneer het water ververst dient te worden. Want aquarium zal ooit ververst moeten worden. Hoe je het ook wendt of keert, het is en blijft een gesloten ecosysteem waar niet alle afvalstoffen of mineraaldeeltjes in verwerkt kunnen worden.

Het verversen is vooral belangrijk voor de hoeveelheid nitriet in het aquarium. Wordt dit niet ververst, dan schiet de nitrietwaarde omhoog, met als gevolg dat de nuttige bacteriën de afvalstoffen niet snel genoeg kunnen verwerken. Dit kan het overleven van vissen moeilijker maken.

Aquariumwater kunt u dus het beste verversen wanneer de afvalstoffen te veel aanwezig zijn in het aquarium. Dat verschilt natuurlijk per aquarium.

De belangrijkste maatgevers zijn echt het aantal liters (ofwel filtercapaciteit) en de hoeveelheid vissen in uw aquarium. Hoe beter het filter en hoe meer planten, des te meer afvalstoffen het aquarium kan verwerken.U weet in ieder geval dat u uw water wellicht moet verversen als u een van de volgende dingen tegenkomt in uw aquarium:

• Vissen met rode/geïrriteerde kieuwen;
• Vissen schuren tegen de oppervlaktes aan;
• Dichtgeknepen vinnen;
• Verzwakte vissen;
• Veel rottend voer of voer met veel eiwitten;
• Veel organisch materiaal;
• Enorm veel bruinalg (als uw aquarium uit de opstartfase is);
• Enorme stank uit het aquarium of filter.

Komt u van bovenstaande dingen tegen? Dan wordt het tijd om het water te verversen. Hou het daarna ook goed bij, de richtlijn is natuurlijk nog steeds eenmaal per week.

Hoe vaak water verversen bij een nieuw aquarium?

De frequentie van het verversen ligt bij een nieuw aquarium een stuk lager dan bij een volledig ingedraaid aquarium. Omdat de bacterie cultuur nog niet voldoende is opgebouwd moet u bij aquaria zonder een goede bacteriecultuur het water de eerste 4 weken niet verversen. 

Alle algen kunt u ook het beste laten zitten zodat de bacteriën hun gang kunnen gaan. Ververs het aquariumwater pas 2 dagen voordat de eerste vissen er in gaan en ververs dan voor maximaal 30%. De filter kunt u het beste nog niet verversen omdat u anders de goede bacteriën weggespoeld, ververs deze na 1,5 week als de vissen er in zitten. Als je eerder ververst krijgt je aquarium een witte waas, dit zijn de weinige bacteriën die oplichten.

Ook als het aquarium is ingedraaid kunt u het beste de filter niet tegelijk met de waterwissel verschonen. Zo behoud u een goede bacteriecultuur in uw aquarium waardoor uw aquarium in balans blijft.

Houd tussendoor de waterwaardes nauwkeurig bij met bijvoorbeeld de meetstrips van Esha. Bij een te hoog nitriet gehalte (5 mg/L of meer) moet u direct 20% verversen. Want nitriet willen wij niet en nitraat kan in kleine hoeveelheden niet kwaad!

Kan je aquariumwater verversen met koud water?

Bij het verversen met aquariumwater maken de meeste mensen gebruik van koud water, wij doen dit zelf soms ook! Het verversen met koud water kan geen kwaad maar dit hangt ook heel erg af van de hoeveelheid liters die het aquarium bevat. Een te grote schommeling zorgt namelijk voor een lager immuunsysteem bij de vissen. Dit maakt ze weer vatbaarder voor visziektes. Zo zal de temperatuur van een 60 liter aquarium bij 20% verversing veel meer beïnvloed worden dan bij een aquarium van 200 liter. 

Voor de planten kan het absoluut geen kwaad want zij zullen door de temperatuur verschil gelijk zuurstof belletjes gaan loslaten. Op een koudere temperatuur zullen aquariumplanten alleen wat langzamer groeien. Als je het vergelijkt met jezelf die zomers van 30 graden opeens naar 5 graden gaat kan je begrijpen dat dit niet goed is voor je imuumsysteem, precies zo zit het ook bij tropische aquarium vissen. Bij een te grote schommeling zullen de vissen “zwakker” worden en dus vatbaarder zijn voor visziektes. 

Hoewel koud water ook de kweek kan bevorderen adviseren wij om te verversen met lauw/koud water wat maximaal 10 graden kouder is. Houd de temperatuur nauwlettend in de gaten en zorg ervoor dat de gemiddelde temperatuur niet onder 18 graden komt. 

(dit verschilt natuurlijk ook per vissoort, zo zullen discusvissen veel warmer moeten.)